Η ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ                                      

H ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ είναι ένα τεράστιο θέμα με πολλούς παραμέτρους και δεν μπορεί να διδαχθεί σε μία σχολή χορού,ή να παρουσιασθεί σε μία εκδήλωση.Είναι ένα ατόφιο κομμάτι από τον ελληνικό πολιτισμό,εμπεριέχει την φιλοσοφία,τις ηθικές αξίες,την γλώσσα ,την μουσική,τον χορό,την αγωγή,την ιστορία των Κρητών στο πέρασμα των αιώνων.Παράδοση σημαίνει αρμονική συνέχεια του χθές με ο σήμερα.Δεν μπορούμε να ντυθούμε στην σημερινή εποχή όπως ντυνόντουσαν πρίν 100 χρόνια,ούτε να κυκλοφορήσουμε με γαϊδουράκια ,ούτε κάν να χορέψουμε όπως χόρευαν οι προγόνοι μας ,γιατι έχουν όλα εξελιχθει και ο τρόπος ζωής έχει γίνει υπερβολικά γρήγορος από την αλματώδη πορεία της τεχνολογίας. Μπορούμε όμως να έχουμε το μέτρο  και την ευγένεια, στοιχεία που καθόριζαν τον μερακλή σε άλλες εποχές.Μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούργιους μουσικούς παραδοσιακούς δρόμους  στην κρητκή μουσική μελετώντας τις αυθεντικές εκτελέσεις από τους παλιούς μουσικούς.Μπορούμε να χορέψουμε με βάση την ψυχική μας διάθεση  και όταν χορεύουμε οι κινήσεις μας να ταιριάζουν απόλυτα με το συναίσθημα της μελωδίας που ακούμε  εκείνη την στιγμή,στοιχεία που για τους παλιούς χορευτές ήταν αυτονόητα. Μπορούμε να συμβουλέψουμε τα παιδιά μας να λειτουργούν στην στην ζωή τους με βάση  το κοινωνικό σύνολο  και όχι μόνο το ατομικό τους συμφέρον.Οι παλαιότεροι συμπαραστέκοταν πάρα πολύ ο ένας στον  άλλο σε δύσκολες στιγμές και γι’αυτό  κυριαρχούσε η ομόνοια . Η παράδοση δεν μπορει να διδαχτεί μέσα σε μία ώρα κάθε εβδομάδα στις αίθουσες των συλλόγων οι  οποίοι κάνουν πραγματικά τεράστιο πολιτιστικό έργο.Η ΚΡΗΤΗ είναι ένα σταυροδρόμι πολιτισμών,έχει γεννήσει μεγάλους καλλλιτέχνες,πολιτικούς,συγγραφείς και γενικά πλήθος ανθρώπων,οι οποίοι καθόρισαν και διαμόρφωσαν με την στάση ζωή τους και με το έργο τους,την πορεία του ελληνικού ,αλλά και του παγκόσμιου πολιτισμού.

                      Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΧΟΡΟΥ

Εκφράζουμε, μέσα απο την δική μας ψυχοσύνθεση τους χορούς της Κρήτης,.Επιθυμούμε ο θεατής συμμετέχει στο ταξίδι της ψυχής του χορευτή και συνειδητοποιεί οτι η αξία του κρητικού χορού είναι διαχρονική και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των Κρητών.

H  τέχνη  του κρητικού χορού  ανανεώνεται και εξελίσσεται συνεχώς. Τα αισθήματα που εκπέμπουν οι κρητικοί χοροί είναι το ζητούμενο της παράστασης και μέσα από τα οποία  αναπτύσεται  ο τρόπος έκφρασης ,τροφοδοτώντας τους χορευτές με την πολυμορφία της θεατρικής απόδοσης.. Οι κώδικες επικοινωνίας εμπλουτίζονται με ζητούμενο την αυθεντικότητα αλλά και την περαιτέρω ευρηματικότητα που δίνουν τα στοιχεία της φύσης, των ήχων των οργάνων,των μουσικών κομματιών ,του λόγου και του ρυθμού.

Θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι από τις δεσμεύσεις και τους περιορισμούς μιάς φολκλορικής φόρμας  , και πάντα αναζητούμε τη φρεσκάδα μιας σύγχρονης και διευρυμένης γλώσσας επικοινωνίας.
Ασπαζόμαστε την τεχνολογία και τις μεθόδους του 21ου αιώνα αλλά με ένα στόχο πολύ πέρα από μόδες: τη διαμόρφωση του πολιτιστικού τοπίου.

Ο ΧΟΡΟΣ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΕΥΝΑΣ

Το πρόσφατο οδοιπορικό σε πόλεις της Κρήτης, το οποίο γέννησε ένα σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό στο οποίο στηρίχτηκε η δημιουργία της μουσικοχορευτικής παράστασης « Όταν ακούω Κρήτη», μας έδωσε το έρεισμα αλλά και ανέδειξε μία πηγαία ανάγκη για πιο ενδελεχή και όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένη έρευνα της Κρητικής  μουσικοχορευτικής παράδοσης. Η καθημερινή – επί ένα μήνα- επαφή με ντόπιους (γηγενείς) Κρήτες διαφόρων ηλικιών, κουλτούρας, κοινωνικού αλλά και οικονομικού υπόβαθρου ανέδειξε την πολυπλοκότητα και διαφορετικότητα των ολοένα και περισσότερων αναδυόμενων θεμάτων προς έρευνα.

Κάθε επαφή – συνάντηση με ένα γέροντα, ένα λυράρη ή ένα ηγούμενο, άνοιγε δαιδαλώδεις δρόμους εμπειριών και γνώσης, μονοπάτια που για να «περπατηθούν» απαιτούνταν προσπάθεια κοπιαστική, επιμονή, μεράκι, δίψα για μάθηση κυρίως όμως απεριόριστο διαθέσιμο χρόνο. Όμως και οι προτροπές των ανθρώπων αυτών μας δίνουν την δύναμη και δημιουργούν την ανάγκη να επεκτείνουμε την έρευνα μας.

Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε την προτροπή της αδελφής του Λουλοπανάγου «…πηγαίντε στον αδελφό μου …», καθώς ο χρόνος – μόνιμος εχθρός μας σε αυτό το οδοιπορικό- δεν επέτρεψε τη συνάντηση μας με ένα από τους μεγαλύτερους χορευτές της Κρήτης, στερώντας μας από μία πρωτογενή όσο και γνήσια πηγή υπερπολύτιμων γνώσεων εμπειριών και αναμνήσεων. Και αν ήταν η μοναδική μας … σημαντική «απώλεια». Δεν μπορούμε όμως να μην αναφέρουμε τη ζεστή αγκαλιά που μας πρόσφεραν, ανοίγοντας διάπλατα τις πόρτες των σπιτιών τους αλλά κυρίως των καρδιών τους, καθώς και την πίκρα – παράπονο για τις τόσες ανεκμετάλλευτες γνώσεις που τόσο πρόθυμα και αυθόρμητα επιθυμούν να καταθέσουν αλλά « … ποιος νοιάζεται άραγε σήμερα …». Άνθρωποι αυθεντικοί, γαλουχημένοι στις δυσκολίες της ζωής, δυνατοί (κάποιοι φαντάζαν ατρόμητοι στα μάτια μας), οι περισσότεροι όμως από αυτούς με ένα μεγάλο φόβο «… μη ξεφτίσει στο πέρασμα του χρόνου η παράδοση του τόπου μας…».

Χωρίς καμία διάθεση νοσταλγικής, στείρας επιστροφής σ’ ένα παρελθόν που δεν υπάρχει, πιστεύουμε ότι μπορούμε να κάνουμε μια εργασία-έρευνα η οποία, με αφορμή την κρητική μουσική και το χορό, θα μιλήσει για την πιο άμεση, γνήσια και αποκαλυπτική σχέση με την τέχνη, για την συμμετοχή και τον αυτοσχεδιασμό.

Η διεπιστημονική έρευνα στοχεύει στη σφαιρική αντιμετώπιση του χορευτικού φαινομένου. Η συνεργασία ειδικών από διάφορα γνωστικά αντικείμενα -μουσικολόγοι, ανθρωπολόγοι, λαογράφοι, ενδυματολόγοι- συμβάλει στον ορισμό περισσοτέρων κριτηρίων έρευνας και στην καλύτερη κατανόηση και πληρέστερη ερμηνεία του συγκεντρωμένου υλικού.

Ο Κρητικός όταν χορεύει, ελευθερώνεται στη ψυχή και στο σώμα. Αφήνει να εκδηλωθεί ο χαρακτήρας του ,την στιγμή που χορεύει. Χορεύει τελείως διαφορετικά, κάποιος που ζει στα ψηλά χωριά, με αυτόν που ζεί στα πεδινά. Με τον χορό αναδεικνύεται ο τρόπος γαλούχησης του Κρητικού.

Παρατηρούμε πολλές παραλλαγές ενός χορού, π.χ του Συρτου από χωριό σε χωριό, από επαρχία σε επαρχία και από νομό σε νομό. Επίσης πολλοί χοροί έχουν καθαρά τοπικό χαρακτήρα και χορεύονται σε συγκεκριμένα χωριά ή επαρχίες. Η ιδιαιτερότητα του τοπικού χορού είναι το χορευτικό ύφος του ντόπιου χορευτή και το μουσικό ηχόχρωμα της μελωδίας και των μουσικών γυρισμάτων.

Έναν χορευτή τον ξεχωρίζουν από το την απόλυτη ταύτιση των κινήσεων του με τον ρυθμό της μουσικής ,αλλά και από το αυτοσχεδιαστικό του ταλέντο, να εκτελεί  δηλαδή αυθόρμητα την στιγμή που χορεύει δικές του φιγούρες και κινήσεις οι οποίες δημιουργήθηκαν από τον τέλειο ΄΄διάλογο΄΄ του χορευτή και του μουσικού για λίγα δευτερόλεπτα.

Ο αυθεντικός τρόπος έκφρασης του κρητικού χορού, μπορεί να αποδοθεί ,μόνο από ανθρώπους που έχουν βιώματα και εικόνες από  παλιά γλέντια στα χωριά τους.

Τα μηνύματα του κάθε κρητικού χορού, έχουν διαχρονική αξία και μπορούν να σταθούν σε όλες τις χρονικές περιόδους . Η έκφραση των χορών και τα μηνύματα τους βαραίνουν τις πλάτες όσων ασχολούμαστε με την διδασκαλία τους. Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για το πόσο θα καταφέρουμε να πείσουμε τα νέα τα παιδιά, ότι ο χορός δεν είναι τρόπος επίδειξης του ατόμου, αλλά τρόπος έκφρασης της ψυχής και τόπος συνάντησης των συναισθημάτων.